აფხაზეთის უსაფრთხოების საბჭოს მდივანი სტანისლავ ლაკობა ამ დღეებში გადადგა. საქართველომ ეს ქმედება ქვეყანაში პოლიტიკური კრიზისის ნიშნად მიიჩნია. სოხუმში ლაკობას გადადგომას მოსალოდნელ საპრეზიდენტო არჩევნებს უკავშირებენ. ზოგიერთი რუსული გამოცემა ვარაუდობს, რომ მოსკოვი ემზადება რესპუბლიკაში ხელისუფლების ცვლისთვის. ნებისმიერ შემთხვევაში მთელი ინტრიგა წინ გვაქვს.

ორჯერ ერთსა და იმავე მდინარეში ვერ შეხვალ, ამბობს ეროვნული სიბრძნე. აფხაზი პოლიტიკოსი კი უკვე მეორედ გადადგა. 2005 წელს მისი მოთხოვნა ბაღაბშმა არ დააკმაყოფილა. მაშინ ლაკობა არ ეთანხმებოდასოხუმის საგარეო პოლიტიკას. ახლაკი ის თავის ქმედებას ასე ხსნის: "მე არ ვეთანხმები აფხაზეთის მოქალაქეობის კანონში შეტანილ ცვლილებებს, რომლებიც პარლამენტმა 31 ივლისს მიიღო. ჩემი გადადგომა ასევე სხვა მიზეზებთანაც არის დაკავშირებული".

სოხუმში დარწმუნებულები არიან, რომ მთავარი მიზეზეი არის წინა საარჩევნო კამპანიის დაწყება. პოლიტოლოგმა ნათელა აკაბა განაცხადა, რომ ლაკობას გადადგომას პირდაპირ უკავშირებს არჩევნებს. მოკლედ ყოფილი მდივნის ეს ნაბიჯი ექსპერტრბისთვის მოულოდნელობა ნამდვილად არ ყოფილა. ამ მოვლენამდე 1 დღით ადრე: "გასულ არჩევნებზე მან ბევრი რამ გააკეთა ბაღაბშის გამარჯვებისთვის, ახლა კი სავარაუდოდ სულ სხვა გზით წავა".

ჯერჯერობით ლაკობას არ განუცხადებია გადადის თუ არა ოპოზიციაში. ასე რომ ანალიტიკოსები მხოლოდ მკითხაობენ - თავის კანდიდატურას ის მარტო დააყენებს, თუ გაერთიანდება სხვა ოპოზიციონერებთან. ეს უკანასკნელები ბაღაბშს კცხავენ კანონში შეტანილი სწორედ იმ ცვლილებების გამო, რომელიც გალის რაიონის მაცხოვრებლებს აფხაზურ პასპორტებს აძლევს. თუმცა ოპოზიციის ზეწოლის ქვეშ კანონის ამოქმედება გადაიდო.

ოპოზიცია თვლის, რომ ამ შემთხვევაში აფხაზი და ქართველი მოსახლეობის რაოდენობა გათანაბრდება. თანაც თანაბარი უფლებები მიენიჭებათ. ოპოზიციონერები უკმაყოფილოებია რიან ბაღაბშის წინადადებითაც არჩევნებიში გალის რაიონის მოსახლების მონაწილეობის უფლების მინიჭებას. ეს იმიტომ რომ გალის რაიონის მაცხოვრებლებს აქვთ დროებითი ფორმა ნომერი 9 რაც ხელს უწყობს გაყალბებას, რადგანაც ამ დოკუმენტით ადამიანს რამდენიმეჯერ შეუძლია ხმის მიცემა.

ასევე ბაღაბშის ასეთი ქმედება შიძლება იმით იყოს განპირობებული, რომ ამს სურს დასავლეთის ნდობის დაბრუნება. ერთ-ერთი რუსული აგზეთი თვლის, რომ მოსკოვი სულაც არ არის წინააღმდეგი აფხაზეთში ხელისუფლების შეცვლის. თორემრატომ შეხვდებოდა პუტინი ოპოზიციას?

ქართულმა მხარემაც გამოიტანა დასკვნები ლაკობას გადადგომის შემდეგ. გიორგი ბარამის თქმით, ლაკობას გადადგომა ამტკიცებს, რომ აფხაზეთში პოლიტიკურმა კრიზისმა პიკს მიაღწია. გია გვაზავას აზრით ლაკობას გადადგომა შეიძლება დაკავშირებული იყოს გალის რაიონში პასპორტების დარიგებასთან. "ლაკობა უკიდურესი ნაციონალისტია. ის თვლის, რომ ქართულმა მოსახლეობამ საერთოდ უნდა დატოვოს აფხაზეთი. არ არის გამორიცხული რომ ეს იყოს მისი გადადგომის მიზეზი" , - თვლის გვაზავა.

მოკლედ ქართველი პოლიტიკოსებსი პოზიცია გასაგებია. თუმცა აფხაზი და რუსი ექსპერტებიც თანხმდებიან იმაზე რომ მოქალაქეობის თემა უდიდეს როლს თამაშობს.

ნატელა აქაბამ განაცხადა : "ჩემი აზრით პრქზიდენტი მხოლოდ იმითი არის დაინტერესებული, რომ არჩევნებში მონაწილეობა მიიღოს ყველამ უბრალოდ დისკუსია პასპორტებისა და მოქალაქეობის გაცემის უფლებაზე ახლა ახალ ასპექტებს იძენს. ნებისმიერ შემთხვევაში, ხელისუფლება ყველასთვის ლეგიტიმური უნდა იყოს". ის დარწმუნებული რომ არჩევნები დემოკრატიული იქნება, ამიტომაც რეზულტატის წინასწარმეტყველაბა შეუძლებელია.

უნდა ითქვას, რომ აფხაზები შესაშურ აზრის თავისუფლებას გამოხატავენ. 2004 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებმა დაადასტურა რომ კავკასია საკმაოდ რთული საკითხია. კრემლში მაშინ ფსონებს რაულ ხაჯიმბაზე დებდნენ.

თბილისი მაშინ ზეიმობდა. საქარტვლეოს ხელისუფლებამ, რომელიც არ სცნობდა აფხაზეთის არჩევნების ლეგიტიმურობას, ბაღაბშს მოლაპარაკებების წარმოებისთვის შედარებით მისაღებ კანდიდატად მიიჩნევდა. ამისთვის სუბიექტური ფაქტორები ჰქონდათ : ბაღაფში შევარდნაძის მოსწავლე იყო და მას ქართველი ცოლი ყავდა. მაშინ სააკაშვილმა განაცადა, რომ თბილისი დიალოგისთვის მზად იყო, მაგრამ საქმით კი სულ სხვა რამ დაამტკიცა - ჩაატარა სპეცოპერაცია კოდორში გადაარქვა მას ზემო აფხაზეთი, იარაღი აჟღარუნა... ყველაფერს ვერც ჩამოთვლი. აგვისტოს შემდეგ კი აფხაზეთის დამოუკიდებლობაც აღიარა.

შეძლებს კი აფხაზეთის ოპოზიცია ბაღაბშისთვის კონკურენციის გაწევას? მან ხომ საწადელს მიაღწია : ქვეყნის დამოუკიდებლობას. ამის შესახებ ჩვენ გავესაუბრეთ ცნობილ რუს პოლიტოლოგს პაველ დალინგს, რომელმაც გვითხრა :

-მოქალაქეობის კანონის მიღების შემდეგ გავიდა ნახევარი თვე ეს რომ ყოფილიყო ლაკობას გადადგომის მთავარი მიზეზეი, მაშინ ამას ეგრევე გააკეთებდა. ვფიქრობ, მისი გადაწყვეტილება არჩევნებით არის განპირობებული. მთავარი პრეტენდენტები არიან ბაღაბში, ხაჯიმბა და ბუტბა. ჯერჯერობით რთული სათქმელია რას იზამს ლაკობა. ახლა მხოლოდ ის არის გასაგები, რომ დევნილების დაბრუნება და მოქალაქეობის კანონის მიღება იქნება წინასაარჩევნიო კამპანიების მთავარი თემა.

მოსკოვის ინტერესებზე რომ ვისაუბროთ, საქართველოსა და აფხაზეთს შორის ურთიერთობის დარეგულირება რუსეთს აწყობს. სულ სხვა საქმეა რომ საქართველოა რ არის მზად აფხაზეთთან ურთიერთობების გასაუმჯობესებლად. რუსეთის მხრიდან ვერ ვხედავ რეგიონში სიტუაციის გამწვავების ინტერესს. მოახლოებული ოლიმპიორი თამაშების გათვალისწინებით, ჩვენ რეგიონის სტაბილურობა გვაინტერესებსვისაც არ უნდა ვუჭერდეთ მხარს თავისი სიტყვა აფხაზმა ხალხმა უნაა თქვას.

ქართველი პოლიტიკოსების საუბარი აფხაზეთის პოლიტიკურ კრიზისზე გასაგებია, მაგრამ უსაფუძვლო. უფრო ლოგიკური იქნებოდა სამხრეთ ოსეთის მოხსენიება ამ კონტექსტში.

ჩემი აზრით, ბაღაბშის არჩევა გამართლებული იქნება. მან დაამტკიცა, რომ შეუძლია საერთო ენის გამონახვა როგორც პოლიტიკოსებთასნ ასევე ხალხთან. ახლა მთავარი მისი გაგებაა თუ რისი ხილვა სურს ხალხს პრეზიდენტის სკამზე.

ირინა პტაშკოვსკაია

კოდი დღიური